Το Καπιταλιστικό Κτήνος

 

6. Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΗ (Το κεφάλαιο τομ. 1^ος Καρλ Μαρξ σελ. 774-785)

[…]

Οι διάφορες μέθοδες της πρωταρχικής συσσώρευσης κατανέμονται λοιπόν σε λίγο-πολύ διαδοχική σειρά, ιδίως στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στην Αγγλία. Στα τέλη του 17ου αιώνα στην Αγγλία συνοψίζονται συστηματικά στο αποικιακό σύστημα, στο σύστημα δημοσίων χρεών, στο σύγχρονο φορο­λογικό σύστημα και στο προστατευτικό σύστημα. Οι μέθοδες αυτές στηρίζονται ενμέρει στην πιο ωμή βία, όπως είναι λχ. το αποικιακό σύστημα. Όλες όμως χρησιμοποιούν την κρατική εξουσία, τη συγκεν­τρωμένη και οργανωμένη βία της κοινωνίας, για να επιταχύνουν σαν σε θερμοκήπιο το προτσές της μετατροπής του φεουδαρχικού τρόπου πα­ραγωγής σε κεφαλαιοκρατικό. Η βία είναι η μαμή κάθε παλιάς κοι­νωνίας που κυοφορεί μια καινούργια. Η ίδια η βία είναι οικονομι­κή δύναμη.

Ο Ου. Χόγουϊτ, ένας άνθρωπος που έχει κάνει ειδικότητά του το χριστιανισμό, λέει, σχετικά με το χριστιανικό αποικιακό σύστημα: «Οι βαρβαρότητες και οι ανόσιες φρικαλεότητες, που διέπραξαν οι λεγόμενες χριστιανικές φυλές σ’ όλες τις περιοχές του κόσμου κι ενάν­τια σε κάθε λαό που μπόρεσαν να υποδουλώσουν, δεν έχουν το όμοιό τους σε καμιά εποχή της παγκόσμιας ιστορίας και σε καμιά φυλή, όσο άγρια κι αμόρφωτη, όσο ανελέητη και ξετσίπωτη κι αν ειναι»241.

[…]

Το σύστημα της δημόσιας πίστης, δηλ. των κρατικών χρεών, που τις αρχές του τις ανακαλύπτουμε κιόλας στο μεσαίωνα στη Γένουα και στη Βενετία, διαδόθηκε σ’ όλη την Ευρώπη στη διάρκεια της πε­ριόδου της μανουφακτούρας. Το αποικιακό σύστημα με το θαλάσσιο εμπόριό του και με τους εμπορικούς του πολέμους του χρησίμευσε σαν θερμοκήπιο. Έτσι στέριωσε πρώτα στην Ολλανδία. Το δημόσιο χρέος, δηλ. το ξεπούλημα του κράτους -αδιάφορο αν είναι απολυταρ­χικό, συνταγματικό ή δημοκρατικό κράτος- βάζει τη σφραγίδα του στην κεφαλαιοκρατική εποχή. Το μοναδικό κομμάτι του λεγάμενου εθνικού πλούτου, που στους σύγχρονους λαούς ανήκει πραγματικά στο σύνολο του λαού είναι το δημόσιο χρέος τους243α. Γιαυτό είναι πέρα για πέρα συνεπής η σύγχρονη θεωρία που λέει πως ένας λαός γίνε­ται τόσο πιο πλούσιος, όσο πιο βαθιά βουτιέται στα χρέη. Το δημόσιο χρέος γίνεται το credo [πιστεύω] του κεφαλαίου. Και από τη στιγμή που εμφανίζεται η χρέωση του δημοσίου, τη θέση του αμαρτήματος ενάντια στο άγιο πνεύμα, για το οποίο δεν υπάρχει άφεση, την παίρ­νει η καταπάτηση της πίστης απέναντι στο δημόσιο χρέος.

[…]

Η μπαμπακοβιομηχανία, ενώ εισήγαγε τη σκλαβιά των παιδιών στην Αγγλία, αποτέλεσε ταυτόχρονα το κίνητρο για τη μετατροπή της παλαιότερα λίγο-πολύ πατριαρχικής δουλοχτητικής οικονομίας των Ενωμένων Πολιτειών σε εμπορικό σύστημα εκμετάλλευσης. Γενικά η συγκαλυμμένη δουλεία των μισθωτών εργατών στην Ευρώπη χρεια­ζόταν για βάθρο τη sans phrase [απροκάλυπτη] δουλεία στο Νέο Κόσμο[247].

Tantae molis erat [τόσοι κόποι χρειάστηκαν] για να ξεγεννηθούν οι «αιώνιοι φυσικοί νόμοι» του κεφαλαιοκρατικού τρόπου πα­ραγωγής, για να συντελεστεί το προτσές χωρισμού των εργατών από τους όρους της εργασίας, για να μετατραπούν στον ένα πόλο τα κοι­νωνικά μέσα παραγωγής και συντήρησης σε κεφάλαιο και στον αντίπολο η μάζα του λαού σε μισθωτούς εργάτες, σε ελεύθερους «εργαζόμενους φτωχούς» [«labouring poor»], σ’ αυτό το τεχνητό δημιούρ­γημα της νεότερης ιστορίας[248]. Αν, σύμφωνα με τον Ωζιέ, το χρήμα «γεννιέται με φυσικές κηλίδες αίματος στο ένα μάγουλο»[249], το κε­φάλαιο γεννιέται βουτηγμένο από την κορυφή ως τα νύχια στο αίμα και στη βρωμιά και στάζοντας αίμα απ’ όλους τους πόρους[250].

Σημειώσεις

---

241 William Howitt: «Colonization and Christianity. A Popular History of the Treatment of the Natives by the Europeans in all their Colonies», Lon­don 1838, σελ. 9. Σχετικά με τη μεταχείριση των δούλων υπάρχει ένα καλό απάνθισμα στο έργο του Charles Comte: «Trait£ de Ja Legislation», 3η έκδ., Bruxelles 1837. Πρέπει να μελετήσει κανείς επισταμένα αυτό το έργο, για να δει σε τι είναι ικανός ο αστός να μετατρέψει τον εαυτό του και τον εργάτη παντού όπου μπορεί να μεταπλάσει ανενόχλητος τον κόσμο κατ’ εικόνα και ομοίωσή του.

243α O Ουίλλιαμ Κόμπετ παρατηρεί πως στην Αγγλία όλα τα δημόσια ιδρύματα τα λένε «βασιλικά», ωστόσο σαν αντιστάθμισμα υπάρχει το «εθνικό» χρέος (national debt).

[247] To 1790 στις αγγλικές Δυτικές Ινδίες σε 1 ελεύθερο αναλογούσαν 10 δούλοι, στις γαλλικές 14 και στις ολλανδικές 23 (Henry Brougham: «An Inquiry into the Colonial Policy of the European Powers», Edinburgh 1803, τόμ. II, σελ. 74).

[248] Η έκφραση «labouring poor» [εργαζόμενοι φτωχοί] βρίσκεται στους αγγλικούς νόμους από τη στιγμή που η τάξη των μισθωτών εργατών αυξή­θηκε σε βαθμό που γίνεται αισθητή. Οι «labouring poor» βρίσκονται σε αντίθεση από τη μια προς τους «idle poor» [αργόσχολους φτωχούς], ζητιάνους κλπ., κι από την άλλη προς τους εργάτες που δεν είναι ακόμα μαδημένα κοτό­πουλα, αλλά ιδιοχτήτες των μέσων τους εργασίας. Η έκφραση «labouring poor» από τη νομοθεσία πέρασε στην πολιτική οικονομία, αρχίζοντας από τον Κάλπεπερ, τον Τζ. Τσάιλντ κλπ. ως τον Σμίθ και τον Ήντεν. Απ' αυτό μπορούμε να κρίνουμε την bonne foi [καλή πίστη] του «execrable political cantmonger» [αηδιαστικού πολιτικού υποκριτή] Έντμοντ Μπιούρκ, όταν την έκφραση «labou­ring Poor» τη χαρακτηρίζει «execrable political cant» [βδελυρή πολιτική υπο­κρισία]. O συκοφάντης αυτός, που πληρωμένος από την αγγλική ολιγαρχία έπαιζε το ρόλο τοy ρωμαντικού απέναντι στη γαλλική επανάσταση, απαράλλα­χτα όπως, είχε παίζει το ρόλο του φιλελεύθερου απέναντι στην αγγλική ολιγαρ­χία στις αρχές των αμερικάνικων ταραχών, πληρωμένος από τις βορειοαμερικάνικες αποικίες, ήταν πέρα για πέρα κοινός αστός: «Οι νόμοι του εμπορίου είναι οι νόμο της φύσης, επομένως και οι νόμοι του θεού» (Ε. Burke: «Thoug­hts and Details on Scarcity», εκδ. London 1800, σελ, 31, 3d). Δεν είναι παρά­ξενο πως, πιστός στους νόμους του θεού και της φύσης, πουλούσε πάντα τον εαυτό του στον πλειοδοτούντα! Στα έργα του αίδ. Τάκερ -ο Τάκερ ήταν πα­πάς και τόρυ, κατά τα άλλα όμως ήταν καθώς πρέπει άνθρωπος και ικανός οικονομολόγος- βρίσκουμε έναν πολύ καλό χαρακτηρισμό αυτού του Έντμοντ Μπιούρκ τον καιρό που ήταν φιλελεύθερος. Μπρος στην πρόστυχη έλλειψη χα­ρακτήρα που επικρατεί σήμερα και στην υποκριτική πίστη στους «νόμους του εμπορίου», έχουμε υποχρέωση να στιγματίζουμε ξανά και ξανά τους Μπιούρκ, που ένα μόνο πράγμα τους ξεχωρίζει από τους απογόνους τους-το ταλέντο!

[249] Marie Angler: «Du Credit public, Paris 1842, σελ. 266.

[250] «Το κεφάλαιο—γράφει το «Quarterly Reviewer»-αποφεύγει τις φασα­ρίες και τους καυγάδες και είναι από τη φύση του φοβιτσιάρικο. Αυτό είναι πο­λύ αληθινό, δεν είναι όμως ολόκληρη η αλήθεια. Το κεφάλαιο το τρομάζει η έλλειψη κέρδους ή το πολύ μικρό κέρδος, όπως το κενό τρομάζει τη φύση. Όταν το κεφάλαιο έχει το ανάλογο κέρδος, γίνεται τολμηρό. Με δέκα τα εκα­τό κέρδος αισθάνεται τον εαυτό του σίγουρο και μπορεί να το χρησιμοποιήσει κανείς παντού· με 20% γίνεται ζωηρό· με 50% γίνεται θετικά παράτολμο· με 100% τσαλαπατάει όλους τους ανθρώπινους νόμους· με 300% δεν υπάρχει έγκλημα που να μη ριψοκινδυνεύει να το διαπράξει, ακόμα και με κίνδυνο να πάει στην κρεμάλα. Αν η φασαρία και ο καυγάς αποφέρουν κέρδος, το κεφά­λαιο θα ενθαρρύνει και τα δυό. Απόδειξη: το λαθρεμπόριο «και το δουλεμπόριο» (Ρ. J. Dunning: «Trades Unions and Strikes», London I860, σελ. 35, 36).

***

Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΗ (Το Κεφάλαιο Τομ. 1ος Καρλ Μαρξ) by ekozani on Scribd

  από e kozani