Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Δευτέρα 27 Ιουνίου 2016

Το Brexit δεν αρέσει στις αγορές! Και τώρα, τι γίνεται;


του Βασίλη Γάτσιου
από:Kommon
Ποιες είναι λοιπόν οι “αγορές” οι οποίες απειλούν να πνίξουν τον πλανήτη ή μια χώρα, κάθε φορά που κάποιοι λαοί αποφασίζουν πράγματα τα οποία δεν τους αρέσουν, καλή ώρα σαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγ. Βρετανία;


«Το σοκ του Brexit, η συνεπακόλουθη αβεβαιότητα και η σχετική αστάθεια στις αγορές, θα πλήξουν την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη για το υπόλοιπο του έτους... Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προκαλεί σοκ στις αγορές που είχαν υποτιμήσει τον κίνδυνο στις αρχές της εβδομάδας… Έχοντας υποτιμήσει τον κίνδυνο εξόδου της Βρετανίας, ίσως οι αγορές υπερ-αντιδράσουν σε οποιαδήποτε νύξη ότι ακολουθούν τον ίδιο δρόμο άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε.» μας πληροφορεί με άρθρο του στηνΚαθημερινή ο Holger Schmieding, οικονομολόγος της Berenberg.

Να τες πάλι λοιπόν στο προσκήνιο οι περίφημες αγορές. Ποιες είναι όμως αυτές οι περιβόητες και απρόσωπες αγορές; Ποιοι συμμετέχουν σ’ αυτές;

Ο λόγος δεν γίνεται για τις γνώστες εμπορικές αγορές όπως αυτή της οδού Ερμού στην Αθήνα, της Via Montenapoleone στο Μιλάνο, της Champs-Elysées στο Παρίσι και της New Bond Street στο Λονδίνο.

Ούτε βέβαια για την Plaza Dorrego στο  Μπουένος Άιρες της Αργεντινής με τους λιθόστρωτους δρόμους γύρω από την πλατεία και τους υπαίθριους πάγκους που αποτελούν τόπο συνάντησης κάθε Κυριακή μουσικών, τραγουδιστών, χορευτών τάγκο και κουκλοθέατρων.

Δεν αφορά ούτε την πολύβουη  αγορά Chandni Chowk στο Δελχί της Ινδίας όπου μπορεί να δει κανείς ελέφαντες ανάμεσα στο πλήθος να μεταφέρουν κάθε είδους καρυκεύματα, να αγοράσει σάρι και να ανακαλύψει σπάνιες αντίκες.

Αλλά ούτε και το μεγάλο παζάρι της Κωνσταντινούπολης στην Τουρκία όπου περνώντας την όμορφη κεντρική πύλη της σκεπαστής αγοράς αρχίζει η εξερεύνηση του ατέλειωτου λαβύρινθου με τα χιλιάδες καταστήματα, μαγειρεία, τζαμιά κλπ, όπου βρίσκει κανείς κεραμικά, κοσμήματα, χαλιά, παραδοσιακά αγαθά και αντικείμενα φτιαγμένα από  φίλντισι και αλάβαστρο.


Τότε για ποιες αγορές γίνεται λόγος; Για τις αγορές κεφαλαίου ή αλλιώς τις κεφαλαιαγορές. Οι πιο σημαντικές απ’ αυτές είναι η παγκόσμια αγορά συναλλάγματος, η παγκόσμια χρηματιστηριακή αγορά (χρηματιστήρια αξιών και εμπορευμάτων), η παγκόσμια αγορά ομολόγων.

Στις αγορές αυτές συμμετέχουν και διαφεντεύουν  πολυεθνικές εταιρείες, κεντρικές τράπεζες όλων των χωρών, εμπορικές τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης επενδύσεων χαρτοφυλακίου, εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, με ξεχωριστή θέση ανάμεσα τους τα  αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου (hedge funds), μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία καθώς και οι κάθε είδους «θεσμικοί επενδυτές».

Και τι κάνουν όλοι αυτοί; Κερδοσκοπούν ο ένας σε βάρος του άλλου και όλοι μαζί σε βάρος της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Και όχι μόνο της εργατικής τάξης. Κερδοσκοπούν  στις πλάτες των μαζών του αγροτικού πληθυσμού που πετάχτηκαν από τη γη τους και συγκεντρώθηκαν στις γιγαντουπόλεις του Μεξικού, του Μπουένος Άιρες, της Σαγκάης, της Βομβάης του Καίρου κ.α και αποτελούν τη μεγάλη στρατιά των πληβείων. Χωρίς καμιά συμμετοχή στην οικονομική και κοινωνική ζωή, χωρίς στέγη, χωρίς εισοδήματα. Αυτά, για όσους απ’ αυτούς  κατορθώνουν να ζήσουν, αφού σταθερά κάθε χρόνο πεθαίνουν 40 εκατομμύρια ψυχές από την πείνα.

Η μεγαλύτερη απ’ αυτές τις αγορές είναι η παγκόσμια αγορά συναλλάγματος. Χωρίζεται σε τρεις γεωγραφικές ζώνες ( Ωκεανία και Ασία, Ευρώπη, Βόρεια Αμερική) και λειτουργεί όλο το 24ωρο, αφού όταν κλείνει το ένα χρηματοοικονομικό κέντρο ανοίγει το άλλο. Η αξία των συναλλαγών της σε ημερήσια βάση υπολογίζεται σε περίπου 5,3 τρισ. δολάρια, και είναι 24 φορές μεγαλύτερη σε ετήσια βάση από το παγκόσμιο ΑΕΠ.

Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της κερδοσκοπίας που συντελείται στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος αρκεί να θυμίσουμε ότι ο γνωστός μεγιστάνας Τζωρτζ Σόρος, κυριολεκτικά μέσα σε μια νύχτα το 1992, ποντάροντας στην υποχώρηση της στερλίνας, απεκόμισε κέρδος 1 δισ. δολάρια!

Στην κερδοσκοπία της αγοράς συναλλάγματος πρέπει να προστεθεί και η κερδοσκοπία στα διεθνή χρηματιστήρια των αξιών, των εμπορευμάτων και των παραγώγων.

Έχει αξία να σταθούμε στην αγορά των παραγώγων η όποια έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Τα παράγωγα αρχικά ξεκίνησαν ως χρηματοοικονομικά εργαλεία αντιστάθμισης κινδύνου (συναλλαγματικού, επιτοκίων κλπ) και κατέληξαν σε κερδοσκοπικά εργαλεία (συμβόλαια- στοιχήματα). Αντικείμενό τους μπορεί να είναι οι μετοχές, τα ομόλογα, τα εμπορεύματα, τα νομίσματα, οι δείκτες του χρηματιστήριου και γενικά οτιδήποτε εντός ή έκτος της οικονομικής δραστηριότητας. Η ακόρεστη δίψα για το μέγιστο κέρδος κατέληξε στη διαστροφή αφού αντικείμενο των παραγώγων αποτελεί  ακόμα και ο… καιρός.

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Οι κερδοσκόποι συνάπτουν  ένα συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης αγοράς ή πώλησης  μιας ορισμένης ποσότητας  π.χ βαμβακιού σε μια ορισμένη τιμή. Η αγοροπωλησία αυτή δεν είναι πραγματική, το βαμβάκι δεν αλλάζει χέρια, επομένως είναι μια αγοροπωλησία στα χαρτιά, εικονική.

Όταν λήξει το συμβόλαιο οι κερδοσκόποι αποκομίζουν το κέρδος από τη διαφορά της τιμής του βαμβακιού που ίσχυε κατά την ημερομηνία της σύναψης του συμβολαίου και της τιμής όπως αυτή διαμορφώθηκε κατά την λήξη του συμβολαίου.  Στην ουσία στοιχηματίζουν  πάνω στη μελλοντική τιμή του βαμβακιού.

Όμως το μεγάλο ύψος των κεφαλαίων που τοποθετούνται στα παράγωγα επηρεάζει και στρεβλώνει την τιμή του βαμβακιού αφού την αποσυνδέει σε μεγάλο βαθμό από την πραγματική προσφορά και ζήτηση. Μεγαλύτερη επίδραση στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία υπάρχει όταν τα παράγωγα αφορούν εμπορεύματα που παίζουν καθοριστικό ρόλο,  όπως π.χ το πετρέλαιο.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η  παγκόσμια αγορά παραγώγων το 1998 ανέρχονταν σε 100 τρισ. δολάρια και ήταν τριπλάσια του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ σήμερα ξεπερνά τα 555 τρισ.(!) δολάρια και είναι επταπλάσια του παγκόσμιου ΑΕΠ (80 τρισ. δολάρια).

Οι κεφαλαιαγορές επομένως δεν είναι ούτε απρόσωπες ούτε ανώνυμες. Είναι ο χώρος στον οποίο συναγελάζεται  η νέα «υπερολιγαρχία» του κεφαλαίου, που συναπαρτίζεται από τους κερδοσκόπους των χρηματιστήριων, τους βιομήχανους,  τους τραπεζίτες,  το κατασκευαστικό κεφάλαιο, τους εμπόρους ναρκωτικών, τους εμπόρους όπλων, τους νονούς των μαφιών, από διεφθαρμένους αστούς πολιτικούς, τα ΜΜΕ και όλο το κακό συναπάντημα. Απ’ αυτούς δηλαδή που κάνουν κουμάντο στον πλανήτη. Απ’ αυτούς που ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις, που υποβαθμίζουν οικονομίες, που διαμορφώνουν την «κοινή γνώμη» με βάση την απατηλή πρόσληψη της αληθινής πραγματικότητας.

Όλοι αυτοί οι κηφήνες των «αγορών», όλη αυτή η φάρα, η σάρα, η μάρα και το κακό συναπάντημα, είναι που επιβάλλουν μέσω του αστικού πολιτικού τους προσωπικού (όλου του φάσματος, δεξιού, σοσιαλδημοκρατικού ή δήθεν αριστερού) τη σημερινή φρικαλεότητα και βαρβαρότητα του  σύγχρονου  ολοκληρωτικού καπιταλισμού με επιδίωξη το μέγιστο κέρδος και τη διαιώνιση του σάπιου συστήματός τους.

Επιδίωξη που περνά και μέσα από την εξάπλωση των σύγχρονων μορφών δουλείας οι οποίες  περιγράφονται με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο στην έκθεση της αυστραλιανής οργάνωσης WalkFree (δημοσιεύτηκε  στο Λονδίνο στα τέλη του 2013):

«Η σύγχρονη δουλεία είναι μια κατάσταση όπου οι άνθρωποι είναι στο έλεος της βίας. Αναγκάζονται να δεχτούν εργασίες ή καταστάσεις όπου γίνονται αντικείμενα οικονομικής εκμετάλλευσης. Δεν αμείβονται αλλά απλώς λαμβάνουν το ελάχιστο για να επιβιώσουν και δεν είναι ελεύθεροι να φύγουν.»

Σύμφωνα με την έκθεση: «στην Ινδία ζουν 14 εκατομμύρια άνθρωποι υπό καθεστώς σκλάβου, στην Κίνα 2,9 εκατομμύρια και στο Πακιστάν πάνω από 2 εκατομμύρια. Ακολουθούν η Νιγηρία, η Αιθιοπία, η Ρωσία, η Ταϊλάνδη, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Βιρμανία και το Μπαγκλαντές. Οι δέκα αυτές χώρες αντιπροσωπεύουν τα 22 από τα 29,8 εκατομμύρια που ζουν σαν σκλάβοι. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται χώρες της νότιας Ασίας και της Δυτικής Αφρικής. Δεκατέσσερις χώρες της Αφρικής (Μαυριτανία, Μπενίν, Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάμπια, Γκαμπόν και Σενεγάλη) είναι μεταξύ των 20 χωρών που κατατάσσονται σε υψηλό σημείο αν λάβουμε υπόψη το ποσοστό του πληθυσμού υπό καθεστώς σκλαβιάς».

Και συνεχίζει αμέσως παρακάτω αποκαλύπτοντας πως οι σύγχρονες μορφές δουλείας υπάρχουν, αλλά σε μικρότερο μέγεθος, και στις χώρες της καπιταλιστικής μητρόπολης: «Στο κάτω μέρος της κατάταξης, οι πιο “ενάρετες’’ χώρες όπως η Ισλανδία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο αριθμός των δούλων είναι γύρω στους 4.400».

Αυτά δεν μπορεί παρά να συνοδεύονται από την νόμιμη κρατική βία και τρομοκρατία, από ένα μόνιμο καθεστώς «εκτάκτου ανάγκης».      

Αυτές είναι λοιπόν οι “αγορές” οι οποίες απειλούν να πνίξουν τον πλανήτη ή μια χώρα, κάθε φορά που κάποιοι λαοί αποφασίζουν πράγματα τα οποία δεν τους αρέσουν. Καλή ώρα σαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγ. Βρετανία.

Αυτή είναι η πραγματική εικόνα της “δημοκρατίας”, την εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: